maandag 22 februari 2010

D66 Borger-Odoorn voor democratische controle

BORGER-ODOORN IN NRC 20 FEBRUARI 2010

Hoezo geen democratische controle?

,,U kunt”, doceert burgemeester Marco Out de gemeenteraad van Borger-Odoorn begin januari, ,,het college twee keer in de maand alle hoeken van de raadszaal laten zien.”

Rumoer in de plattelandsgemeente op de Drentse Hondsrug. De raad vergadert over samenwerking met Emmen en Coevorden. Om kosten te besparen willen de gemeenten hun sociale dienst verhuizen naar Emmen en met z’n drieën gaan inkopen en ict organiseren bij ‘gastheer Emmen’, die afrekent met ,,uurtje factuurtje”.

Maar de burgemeester van Borger-Odoorn stuit op verzet, ook bij coalitiepartijen CDA en PvdA. Het naoorlogse Emmen en Hanzestad Coevorden leven sinds jaar en dag op gespannen voet met elkaar. De PvdA-wethouders zitten elkaar dwars, ook omdat Emmen met 109.000 inwoners bijna drie keer zo groot is als Coevorden. De raadsleden van Borger-Odoorn zijn doodsbenauwd dat hun gemeente ,,een fuik” inzwemt en een ,,oneindig huwelijk” aangaat ,,waar je helemaal nooit meer afkomt.”

Ter informatie: zelf telt Borger-Odoorn 26.000 inwoners, verspreid over 25 dorpskernen. De gemeente doet mee aan tenminste 28 samenwerkingsverbanden (zie kaart), in Zuid-Oost Drenthe, maar ook met andere gemeenten in bijvoorbeeld Noord-Drenthe, Groningen en Duitsland. Zo draagt de Eems Dollard Regio bij aan een spiksplinternieuw hunebedmuseum in Borger, en organiseert Borger-Odoorn met gemeenten uit Overijssel en de bollenstreek de afvalverbranding.

Uitgerekend de samenwerking Emmen en Coevorden verloopt moeizaam. Het verliesgevende werkvoorzieningschap Emco, bestuurd door de drie wethouders, lijdt al jaren een miljoenenverlies als gevolg van „een rampzalige bedrijfsvoering”, analyseerde de huidige interim-directeur. Ook de gemeenschappelijke muziekschool kampt met onopgehelderde financiële tekorten. Borger-Odoorn moest afgelopen jaar 50.000 euro uit eigen zak bijpassen bovenop de jaarlijkse bijdrage van 2 ton, terwijl de eigen inwoners amper gebruiken maken van de muziekschool. Wethouder Jacob Bruintjes zoekt dat nu uit. Maar „eruit stappen” zoals sommige raadsleden willen is niet aan de orde,: ,,Dat kan helemaal niet”, zegt wethouder Jacob Bruintjes desgevraagd.,,Dan pleeg je contractbreuk – de gemeente heeft voor onbepaalde tijd getekend. Een afkoop kost een fortuin. Want je bent ook verantwoordelijk voor het wachtgeld van het personeel dat op straat komt te staan.”

En dan is er nog het moeizame woningbouwproject Drentse Horn in Nieuw-Buinen waar het kale veenland grenst aan de provincie Groningen. Daarvoor werkt de gemeente sinds 2000 samen met Stadskanaal en een verzelfstandigde woningcorporatie. Samen zouden ze 16.000 woningen bouwen, bestemd voor de lokale bevolking en randstedelingen die wilden ‘Drentenieren’. Maar de pensionado’s uit de randstad kwamen nooit en bewoners uit de buurt hapten mondjesmaat. Tien jaar later en acht adviesbureaus verder staan er nog 150 nieuwbouwwoningen gepland en zijn slechts veertig kavels verkocht. Gevolg van de instortende huizenmarkt, beweert de wethouder. Kosten voor de gemeente: tenminste 975.000 euro, becijferde D66-raadslid Jan Top met de lokale rekenkamer. Volgens hem is er structureel te weinig gerapporteerd. Samenwerkingsverbanden, is Tops overtuiging na zestien jaar raadlidmaatschap, beschadigen de democratie. ,,De wethouder beslist, de raad staat buiten spel. Als we niet uitkijken worden we een folkloregemeente waar we twee keer in de maand raadje spelen.”

Op die donderdagavond in januari gaat de gemeenteraad toch akkoord. Burgemeester en wethouders zijn tevreden. Kostenvoordelen en kwaliteit zijn veilig gesteld. En ach, wat kan de kiezer die samenwerkingsverbanden nou schelen?

,,Voor burgers”, zal PvdA-wethouder Jacob Bruintjes later zeggen, „telt alleen het resultaat”. Dat beaamt de andere PvdA-wethouder Tammo Meedendorp als hij aanzit bij een arbeidsmarktoverleg met Coevorden en Emmen. Ambtenaren, werkgevers en onderwijsbestuurders voeren het woord. De wethouder houdt het hele overleg zijn mond. ,,Als iets goed gaat”, zegt hij terwijl hij een hap neemt van zijn broodje kaas ,,moet je er als gemeente altijd met je tengels van afblijven.”