Marktwerking in de zorg

Kanttekeningen bij marktwerking in de zorg

Een argument voor marktwerking in de zorg komt voort uit  de gedachte dat marktwerking leidt tot een efficiënte structuur van productieprocessen in de organisaties die zorg producten aan bieden. Die efficiëntie leidt lagere kosten en bevordert de betaalbaarheid van het gebruiken en het  in stand houden van gezondheid zorg.
Deze gedachte is gestoeld op resultaten van een onderdeel, de micro economie, uit de economische wetenschap.
Een conclusie uit de theorie is ongeveer als volgt weer te geven. Als een product verhandeld wordt op een markt waar de handel onder de meest gunstige concurrentie omstandigheden plaatsvindt dan zal op zo’n markt het product tegen de laagste mogelijke prijs worden voortgebracht waarbij geen overschotten, een grotere productie dan kan worden afgezet, en geen tekorten, bijvoorbeeld wachtlijsten ontstaan.
Men spreekt van volkomen vrije concurrentie.
Waaraan moet een markt voldoen om zo’n ideale situatie te bereiken?
In de theorie komt men tot de volgende voorwaarden:


1. veel vragers en veel aanbieders, dwz geen der marktpartijen heeft individueel invloed op de prijsvorming

2. homogene waar, dwz de producten die op de markt een prijs krijgen  zijn volledig technisch identiek en uitwisselbaar

3 de markt voor het goed is transparant, dwz alle partijen zijn op de hoogte van de factoren van de hoogte van de prijs bepalen

4. er is sprake van vrije toe- en uittreding op de markt.

Alleen als aan bovenstaande factoren is voldaan komt er een prijs tot stand voor een dienst/product die  op termijn gelijk is aan de laagste kostprijs bij de meest efficiënte productie- en verbruiksverhoudingen.  In alle andere gevallen is er min of meer sprake van individuele macht van één marktpartij of van een groep van  marktpartijen.

Van veel aanbieders in in de zorg is geen sprake, alle aanbieders in de sector hebben meer of minder individueel invloed op de prijsvorming.

In de zorgsector is er geen sprake van homogene goederen: bv als er consumenten zijn die zich oriënteren op de markt voor een bepaalde standaard knieoperatie en in hun afwegingen Bethesda boven Scheper verkiezen is er geen sprake meer van homogene goederen. Een reden voor het bestaan van marketing/reclame dat er voor zorgt dat een aanbieder door het creëren van een beeld dat zijn product beter is. Macht krijgen dus.

Vrije toetreding: van de kant van de aanbieders geen sprake. Er zijn belemmeringen door eisen die aan de aanbieders worden gesteld: macht voor de beroepsgroep die eisen vaststelt en beïnvloedt.

Transparantie van de prijsvorming. Wie kan nog zeggen hoe de prijs tot stand komt van een geneesmiddel, een operatie of een consult?

Tot slot marktwerking heeft uitsluitend zin als de individuele koper de prijs betaalt en de individuele producent van het product de financiële offers voor de productie draagt. In alle andere gevallen zijn er machtsposities, die een in een democratie een grote bemoeienis van de overheid vereist. Immers dan er nog hoop op enige transparantie in de jungle van de zorgsector. Om de machtsposities te controleren kan men een toezichthoudende Autoriteit instellingen maar ook dat is geen garantie: de financiële crisis, woningbouw corporaties om maar een paar te noemen.